GÖMÜLÜ 3. AZI (YİRMİ YAŞ ) DİŞLERİ KABUSUNUZ OLMASIN !
YİRMİ YAŞ DİŞLERİNİN AĞIZ SAĞLIĞINDAKİ ÖNEMİ ;
Yirmi yaş dişleri çenenin her iki tarafında sonda bulunan en son süren büyük azı dişleridir. Çenenin sonunda bulunması ve en son süren diş olması özelliği ile çene kemiği üzerinde yer bulamadıkları için dikey, yatay olarak sürebilir veya gömülü olarak çene kemiği içerisinde kalabilirler.
Mesafe yetersizliğinden gömülü kalmış dişler haricinde , olağan dışı pozisyonlarda ve bölgelerde süren dişlere de rastlanmaktadır. Bunlara örnek olarak tersine süren dişler , göz küresi altından veya maksiller sinüs içerisinde bulunan dişler verilebilir.
YİRMİ YAŞ DİŞLERİ DİĞER DİŞLERE ZARAR VERİR Mİ ?
Yirmi yaş dişleri en sık yarı gömülü (yani ağıza yarısı sürdüğü pozisyon ) olduğu zaman komşu dişlere zarar verebilir. Yirmi yaş dişleri kısmen ağza sürdüğü durumlarda aralarda biriken besinler tam olarak temizlenemez. Bu durum komşu dişlerde çürümelere yol açabilir. Tam gömülü olan yirmi yaş dişlerinde ise normal sürme yolundan sapan ve komşu dişlere baskı yapan gömülü dişler zamanla komşu dişlerin köklerinde rezorpsiyonlara (erime) yol açabilir.
Ayrıca tam gömülü dişi çevreleyen kese kistik bir yapı oluşturacak şekilde genişlemeye başlarsa daha ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Kist büyüdükçe etraftaki kemiğe , sinir dokusuna kalıcı hasar verebilir. Nadiren de olsa tedavi edilmeyen kist duvarından tümör gelişimi görülebilir. Bu durumu tedavi etmek çok daha ciddi cerrahi uygulama gerektirmektedir.
GÖMÜLÜ YİRMİ YAŞ DİŞLERİ HANGİ DURUMDA ÇEKİLMELİ ?
- Enfeksiyon : dişetinin altında , çıkacak yirmi yaş dişinin folikül adı verilen koruyucu bir zarı vardır. Diş sürmeye çalışırken burada enfeksiyon meydana gelebilir. Enfeksiyon sonucu dişetleri kırmızı ve şiş olup ağrı yapabilirler. Enfeksiyon ağızda kötü tat ve kokuya sebep olur.
- Ağrı : sürmekte olan yirmi yaş dişinin baskısı sonucu ağrı oluşabilir.
- Kist: yirmi yaş dişi alınmazsa dişin etrafında kist oluşabilir. Bazı durumlarda hastanın hiçbir şikayeti olmamasına rağmen alınan röntgenlerde gömülü yirmi yaş dişinden kaynaklanan çok ciddi kist vakalarıyla karşılaşılmaktadır. Kistler kemikte ve diğer diş ve dişetlerinde hasara sebep olurlar.
- Öndeki dişe zarar verilmesi: gömülü olan yirmi yaş dişleri önlerinde bulunan 2. Büyük azı dişlerinin köklerine baskı yapıp kökte problem veya dişle temas yerinde geç fark edilen çürüklere yol açabilirler. Baskı fazlaysa ön dişte devrilmeler de meydana gelebilir.
- Ön dişlerde çapraşıklık: sürmeye çalışan yirmi yaş dişleri öndeki dişlerde çapraşıklığa neden olabilirler. Özellikle ortodontik tedavi sonrası çapraşıklık olmasını engellemek için yirmi yaş dişlerinin çekimi tavsiye edilir.
- besin gömülmesi: yirmi yaş dişleri ağız içerisinde çok arkada oldukları için temizlenmeleri çok zordur. Temizlik probleminden dolayı da dişeti hastalığı ve çürük oluşma olasılığı vardır.
- Başka cerrahi işleme engel olmaları: çene kırıklarında eğer diş kırık hattı üstünde ise çekimi gerekebilmektedir. Ayrıca ortognatik (çenelerin düzeltilmesi ameliyatı) cerrahi işlemlerinde de gömülü dişlerin çekimi gerekebilmektedir.
- Tümör oluşumu: nadirde olsa gömülü diş etrafında çene tümörleri oluşabilmektedir.
GÖMÜLÜ YİRMİ YAŞ DİŞ OPERASYONU SONRASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR NELERDİR ?
Yirmi yaş dişinin çene kemiğindeki konumu , duruşu , büyüklüğü , pozisyonu , üzerinin kemik ile veya mukoza ile kaplı olması durumlarına göre yirmi yaş dişi operasyon ile almak gerekebilir.
Bu operasyon sonrasında iyileşme sürecinin bir parçası olarak şişlik ve hafif şiddetli ağrı hissedilebilir. Şişlikler için soğuk kompres uygulaması , ağrılar için ise hekiminizin reçete ettiği ilaçların düzenli kullanılması önerilir. İşlem sonrasında çok sıcak ve çok soğuk gıdalardan uzak durularak yumuşak gıdalar tercih edilmelidir. Cerrahi çekim sonrası yaranın enfekte olmaması için ağız içi hijyene doktorunuzun anlattığı şekilde . Diş fırçalama ve gargara kullanımı yaparak özen gösterilmelidir. Uygun ilaç kullanımı ve önerilen bakım ile cerrahi yara birkaç gün içinde sorunsuz bir şekilde iyileşir , dikişler 7 ile 10 gün arasında alınarak yara bakımı süreci tamamlanır.
AĞIZ DİŞ VE ÇENE CERRAHİSİ UZMANI
Ağız ve Çene Cerrahisi Uzmanı
Göktuğ Sina Okkan